12/06/2008

Долларын ханш чангарч буй талаар хэлэлцэх үү

За даа дэлхийн зах зээл дээр металын үнэ нэлээдгүй буусан бас Монголд $ оруулж ирдэг бүтээгдэхүүнүүдийн ханш сүүлчийн хэдэн сард тогтмол бага үнэтэй байсан нь иргэдийн гар дээрх бэлэн долларын хэмжээ багасч эрэлтийг үүсгэсэн байхаа гэж би бодож байна. Худлаа ч бодож байж болох талтай юмаа. Би блогоороо хүмүүст эрдэм мэдлэгийн тараах бус харин дутуу дулимаг мэдлэгээ хүмүүстэй хуваалцан чадварлаг хүмүүсээс алдаа оноогоо засуулахын тулд бөлгөө. Тэгээд л зоригтой л буржбайна л даа. Инфляц, дефляцийн талаар бичсэн зүйл маань хэсэг хүмүүст хүрч нийлээдгүй хурц хурц шүүмжлэлийг надад авчирч урам зориг өгсөн билээ.
Иргэд нь жижиг дунд үйлдвэрлэх сонирхол нэмэгдсэн нь урт хугацааны зээллэгүүдийг авах шаардлагыг бий болгож тэр ч хирээрээ банкуудаас боломжийн хирээр зээллэгүүд авч байгаан нь илүүдэл мөнгөтэй байнга л байдаг банкнуудыг харин ч бүр бэлэн мөнгөний гачаалалд оруулаад байна гэж төсөөлөгдөж байна. Энэ шалтгаанаар ч тэрүү хүмүүсийн эдийн засгийн мэдлэг сайжирсанаас болсон уу иргэд банкинд хадгаламж нээлгэхгүй харин өөрийн болон бусдын бизнест хөрөнгө оруулалтыг хийж байна. Ингэснээр иргэд болон банкны байгууллагууд бэлэн мөнгөний байнгын хэрэгцээ шаардлага гарч ирсэн. Тэгээд ч банкууд зээлээ зогсоосон нь бизнес эрхлэгчид хүнд цохилт болсон саяхан бензиний үнэ нэмэгдэж иргэдийн худалдан авах чадвар буурсан нь үйлдвэрлэгч нарын орлого буурсан ингэснээр хувьдаа ямарваа нэгэн зүйлийг худалдан авахаар төлөвлөж хадгалаж цуглуулаж байсан мөнгөө бизнестээ оруулаж байна. Гар дээрхи бэлэн болон банкны салбар дахь мөнгөний хэмжээ хэмжээ багассан бас зэс, алт гээд л монголд доллар оруулаж ирдэг бүтээгдэхүүний ханш тогтмол бага байгаа явдал нь эрэлтийг нэмэгдүүлж үнийг хөөрөгдөж байна. Өнөөдөр өглөөний байдлаар зэс 3155$, алт 761$-тойгоор байсан ойрын хугацаанд энэ бүтээгдэхүүний үнэ өсөх магадлал багатай байгаа нь долларын ханш урт хугацаанд 1200 дээш 1300 дотогш байх хандлагатай гэж бодож байна. Заза үргэжиллэл бий.

No comments: